Projectstart Santiago aan het Wad 2018

Donderdag 26 november 2015 

Projectstart in het Jabikshuus van De Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie

Sint Jacob aan het Wad
In het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 is in 2014 bij de Stichting Jabikspaad Fryslân het idee ontstaan om Sint-Jacobiparochie niet alleen het beginpunt van de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela te laten zijn, maar daar met ingang van het jaar 2018 ook het eindpunt van de omgekeerde pelgrimsroute naar Sint-Jacobiparochie van uit te roepen en te maken. Dit concept kreeg als werktitel 'Santiago aan het Wad’.
Zo'n omgekeerde pelgrimage biedt een nieuwe mogelijkheid om de schijnwerpers te richten op de eeuwenoude pelgrimstradities in Fryslân, en om de boeiende geschiedenis en ook de toekomst van de Europese pelgrimspaden naar Fryslân te halen.

Werkgroep 'Santiago aan het Wad'
Inmiddels is er een werkgroep geformeerd, die de mogelijkheden van 'Santiago aan het Wad' inventariseert en in kaart brengt.
Deze werkgroep 'Santiago aan het Wad' bestaat uit vertegenwoordigers van de Stichting Jabikspaad Fryslân, de Stichting Alde Fryske Tsjerken, de afdeling Fryslân van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, de Stichting Kultureel Sintrum De Groate Kerk en van het Pelgrimsinformatiecentrum van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, dat is gevestigd in De Groate Kerk van het Friese Sint-Jacobiparochie.

Ook Nijkleaster is vertegenwoordigd
Deze werkgroep heeft voor vanavond een aantal organisaties en personen uitgenodigd om in de bijeenkomst van vanavond in het Jabikshuus van De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie geïnformeerd te worden over dit project, en om met zijn allen ideeën aan te dragen ten behoeve van dit project, met ook de vraag om samen te onderzoeken waar we elkaar zouden kunnen ondersteunen, aanvullen en samenwerken om hiervan een geslaagd project te maken. Ruim twintig belangstellenden geven gehoor aan deze oproep, dus met een goed gevulde zaal gaan we vanavond met elkaar aan het werk. Durkje en ik wonen deze projectstart beiden als pelgrims ook bij, en ik vertegenwoordig vanavond als bestuurslid ook de Stifting Nijkleaster, die pioniert om te komen tot een modern protestants klooster in het Friese Jorwert, dat ligt op de route van het Fries-Overijsselse Jabikspaad, dat de Fries-Nederlandse aanlooproute vormt van de pelgrimstocht naar het Spaanse Santiago de Compostela.

Drie speerpunten
Dit project 'Santiago aan het Wad' wil focussen op de volgende drie speerpunten:

1. 1. De ontwikkeling van bijzondere overnachtingsplaatsen voor wandelaars/fietsers/pelgrims, met daarbij zo mogelijk ook een aanbod van pelgrimsmaaltijden;
2. 2. Het aanbieden van uiteenlopende wandel- en fietsarrangementen;
3. 3. De digitalisering van de route(informatie) voor de fietsers, wandelaars en pelgrims. 

Daarbij is het van belang om ook veel en goed aandacht te besteden aan provinciale, nationale en internationale promotie van 'Santiago aan het Wad'.
Daarnaast blijft het natuurlijk mogelijk dat er aanvullend ook nog allerlei verschillende andere initiatieven en activiteiten aanhaken; kortom, er is nu en ook later nog van alles mogelijk.

Het Jabikspaad heeft al heel veel
Namens de werkgroep 'Santiago aan het Wad' heet Hans de Jong alle aanwezigen van harte welkom. Eerst blikt hij met ons terug op de succesvolle Zomerexpositie in De Groate Kerk van 2014. Niet alleen die tentoonstelling werd een succes, maar in de praktijk van alle openingsdagen bleek dat deze expositie een geliefde ontmoetingsplaats werd voor pelgrims die al onderweg waren geweest naar Santiago de Compostela, en al die fietsers en wandelaars die nog overwogen om de eerste en/of volgende kilometers af te leggen op het pelgrimspad naar dit Spaanse bedevaartsoord.
Na een uitgebreide (want pelgrims hebben altijd veel te vertellen) voorstelronde verzorgt Hans een presentatie, waarbij hij benadrukt dat we zeker niet vanuit het niets hoeven te beginnen, want er is in de Friese infrastructuur immers al zoveel dat dit project mede faciliteert, Denk daarbij bijvoorbeeld maar eens aan: al die bewegwijzerde fiets- en wandelpaden, de jaarlijkse zomerexpositie, lijsten van alle pelgrimsstempeladressen, een grote variatie aan overnachtingsmogelijkheden, het Pelgrimsinformatiecentrum Sint Jacob, kunst en cultuur zoals een pelgrimsmonument, het pionierende klooster in oprichting van Nijkleaster langs de Jacobsroute door Jorwert, en de driedaagse oefenpelgrimage op de fiets over het Jabikspaad en het Jacobspad. Daarnaast krijgen alle pelgrims in de oude bedevaartsplaats Hasselt in Overijssel een buitengewoon warm onthaal als ze daar het Jabikspaad voltooien. Er is dus al heel veel goeds, en als we daar goede zaken aan toevoegen, krijgen we een bijzonder aantrekkelijk spiritueel en toeristisch totaalpakket voor wandelaars en fietsers, voor toeristen en pelgrims.

Waarde toevoegen
In zijn presentatie noemt Hans de Jong een aantal zaken waaraan je zou kunnen denken bij het vorm en inhoud geven van en aan de hierboven genoemde drie speerpunten. Er is nog zoveel moois waarmee je waarde kunt toevoegen aan het Jabikspaad, waardoor het rijke concept van 'Santiago aan het Wad' op haar beurt nog zoveel waarde kan toevoegen aan Fryslân in het algemeen, en aan het Jabikspaad en aan Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 in het bijzonder. Na de pauze passeren een aantal van die nieuwe verrijkingspakketten de revue.

AbelLife apps
Zo verzorgt vertegenwoordiger Fred van Schoonhoven van app-leverancier AbelLife een presentatie over de wijze waarop men in de provincie Overijssel succesvol heeft gewerkt aan het toeristisch pakket 'Feel Food' voor bijvoorbeeld fietsers, wandelaars, toeristen en pelgrims in Overijssel.
Van Schoonhoven adviseert ons om in Fryslân vooral heel dicht bij het zogenoemde DNA van onze mooie provincie te blijven. Koester, gebruik en verstevig bijvoorbeeld dat mooie religieuze erfgoed van Fryslân. Ga vooral ook samenwerken, en zorg er samen voor dat toeristen en pelgrims ongekunsteld en eerlijk kunnen beleven wat je hier in Fryslân al hebt. En zorg ervoor dat je vooral aantoont wat de impact en waarde is van dit hele project 'Santiago aan het Wad', en - eenmaal ermee begonnen - moet je ervoor zorgen dat wat je doet ook een duurzame werking heeft, kortom houdt in leven wat je leven inblaast.

Welke tocht leidt in 2018 naar Santiago aan het Wad?
Een volgende presentatie wordt verzorgd door de journaliste en aanbiedster van wandelarrangementen Sietske de Boer. Ze lanceert het idee om in het kader van het 2018-project in 2017 alvast een groepspelgrimage te organiseren van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela. Dat haar voorstel voor zo'n eerste avond al tamelijk concreet is, blijkt uit allerlei concrete reacties die ze daarop vanuit de zaal onmiddellijk terugkrijgt. Zo wordt teruggegeven dat het wellicht beter bij het project past om van deze 2017-groepspelgrimage een omgekeerde pelgrimage te maken, die in het jaar van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 vanuit Santiago de Compostela juist voert náár Sint-Jacobiparochie met een doorgang door Leeuwarden, geheel volgens de route van het Jabikspaad.
Weer een ander komt met het voorstel om de vorm van deze groepspelgrimage vast te houden, maar de tocht in 2018 te laten vertrekken vanuit het Deense Aarhus, de vorige Culturele Hoofdstad van 2017, om dan van de vorige (2017) naar de komende Culturele Hoofdstad (2018) te lopen, waarbij je dan ook pelgrimsplaatsen zoals Uithuizen (begin van het Jacobspad), Dokkum (bedevaartsoord met Bonifatiuskapel), Rinsumageest (kerk met beroemde crypte) en Aduard, Bartlehiem en Hallum (3 voormalige kloosterlocaties) doorkruist op weg naar Sint-Jacobiparochie en Leeuwarden.

Het grote feest van Santiago aan het Wad
Zo - en met nog veel meer reacties en waarde(n)volle ideeën - wordt vanavond overduidelijk dat al deze ideeën ruim voldoende voeding geven om de werkgroep 'Santiago aan het Wad' concreet en vlot door te laten starten naar de ideeëngeneratie op weg naar een concreet projectplan. Dit project krijgt ook de insteek om al die boeiende initiatieven te bundelen tot één groot concept, waar dan als geheel iets groots en moois van kan worden gemaakt. Dan zal dat vast en zeker ook nieuwe wegen openen om gebruik te maken van het provinciale Waddenfonds, waar op dit moment meer en veel beter gebruik van kan worden gemaakt, om stevig en duurzaam aandacht te vragen voor het hele Waddengebied als kostbaar 'Waddenzee Werelderfgoed'.
Directeur Gerhard Bakker van de Stichting Alde Fryske Tsjerken sluit aan het eind van de avond deze brainstormsessie af en geeft daarbij aan dat zowel het Nederlands Genootschap van Sint Jacob (in de persoon van voormalig bestuurder Bas Brouwer) als ook de Stichting Alde Fryske Tsjerken zich nadrukkelijk willen verbinden aan dit project. Juist door ons met elkaar te verbinden, kunnen we onder andere het Pelgrimsinformatiecentrum verder opwaarderen, creëren we mogelijkheden om voor fietsers, wandelaars en voor pelgrims routes te digitaliseren, zullen we in staat zijn om een netwerk van refugio's (pelgrimsaccommodaties) langs het Jabikspaad te realiseren, kunnen er in deze provincie allerlei arrangementen voor wandelaars en fietser worden geschapen, en zullen we toch zeker ook zo'n belangrijk jaar willen afsluiten met een groots afsluitend pelgrimsfeest in het Friese 'Santiago aan het Wad'.