Zoeken naar verbinding is erg religieus

Zaterdag 20 april 2013 

Hinne Wagenaar geeft uitleg over de Kleasterkuier

Ferbining - Verbinding
We lijken te leven in een tijd waarin het individu centraal staat, maar dat is schijn. Langs allerlei wegen en lijnen - bijvoorbeeld via social media - verbinden mensen zich met elkaar. In dat zoeken naar verbinding zit een religieuze laag.
Ook in religieus leven gaat het van oorsprong om verbinding maken. Zo willen steeds meer mensen ook verbonden zijn met inspiratiebronnen.
Daarover spreekt dominee Sytze Ypma - predikant te Scharnegoutum - vandaag tijdens de vierde Kleasterdei van Stifting Nijkleaster in de Sint-Radboudkerk in Jorwert. Vandaag neem ik deel aan deze bijzondere Kleastersneon van Nijkleaster.

Twee kloostergroepen in Nijkleaster
De pionierspredikant van Nijkleaster - dominee Hinne Wagenaar - staat even na 9.00 uur bij de ingang van de eeuwenoude dorpskerk van Jorwert om de binnenkomende deelnemers van deze Kleasterdei welkom te heten. Er zijn vandaag twee verschillende groepen actief in Nijkleaster. De groep waar ik aan deelneem, staat onder leiding van Sietske Visser, die het programma van Sytze Ypma over Verbinding zal begeleiden. De andere groep staat vandaag onder leiding van Hinne Wagenaar. Deze andere groep bestaat uit eerste- en tweedejaars cursisten van de cursus Theologische Vorming te Kampen. Beide groepen hebben hun eigen programma, maar bij vier programmadelen, zullen beide groepen gezamenlijk optrekken. Niet alleen dus Verbinding in mijn kloostergroep, maar ook tussen beide kloostergroepen; een mooi concept.

Gezamenlijk ochtendgebed
Om 9.30 uur zitten we in een dubbele halve cirkel in het koor van de Sint-Radboudkerk. Het is er nog koud, maar de fleece plaids die op de stoelen klaar liggen, houden ons voldoende warm. Hinne Wagenaar heet beide groepen hartelijk welkom en daarna leidt hij het ochtendgebed van deze vierde Kleasterdei. Er wordt gebeden, uit de Bijbel gelezen, we zijn een moment stil en er worden onder andere liederen van Taizé en Iona in het Nederlands, Fries en in het Engels gezongen, onder begeleiding van Hindrik van der Meer op piano.
Na deze korte viering gaan beide groepen uiteen. De groep uit Kampen gaat met Hinne Wagenaar naar het dorpshuis van Jorwert, waar zij vandaag hun programma zullen doorlopen. Wij gaan naar de Voorkerk van de Sint-Radboudkerk, waar wij ons kloosterprogramma hebben.

Een eeuwigdurende verbond
In de kennismakingsronde krijgen we van Sytze Ypma allemaal een verschillende bijbeltekst. We dienen ons met die tekst te verbinden, om na een korte voorbereiding aan elkaar te vertellen hoe wij ons hebben verbonden met deze tekst, of hoe die tekst zich heeft verbonden met ons leven, met mij als persoon. Opmerkelijk is dat in de daarop volgende kennismaking blijkt hoezeer ieder zijn eigen tekst kreeg, die zo onvoorwaardelijk bij de persoon in kwestie past. De tekst uit Genesis 17:7 die mij toekwam, luidt:

"Ik sluit een verbond met jou en met je nakomelingen,

met alle komende generaties,

een eeuwigdurend verbond:

ik zal jouw God zijn en die van je nakomelingen."

Ik ga in mijn gedachten niet eerst naar mijn nakomelingen, maar vertel in mijn 'memmetaal' - de Bildtse streektaal - eerst dat mijn Bildtse overgrootouders, mijn Bildtse grootouders en mijn Bildtse ouders, en ook ik nu al generaties lang leefden danwel nog leven in die lijn van het verbond van onze God met ons als nakomelingen van onze voorgaande generaties; en dat ik daaruit toch voorzeker ook de hoop mag putten en vertrouwen dat ook onze kinderen - en alle komende generaties van onze familie - levenslang deel uit mogen, willen en zullen maken van dat eeuwigdurende verbond van God met ons.

Sytze Ypma:  

"In Nijkleaster worden oude teksten heropend, 

en die komen hier opnieuw tot leven".

Verbinding

Na deze bijzondere kennismakingsronde verzorgt ds. Ypma een presentatie over 'Hoe Facebook mensen verbindt met elkaar,' oftewel 'Zoeken naar verbinding is erg religieus'.
Sytze Ypma:

• Verbinding hangt in de lucht; Nijkleaster plukt het uit de lucht en gaat zich daartoe verhouden;
• Social media zijn kortstondig snelle, fragmentarische en virtuele manieren van verbondenheid;
• Na de oude Binding van weleer, na de daaropvolgende Ontbinding van het voorbije postmoderne tijdperk, komen we terecht in een nieuwe tijd van Verbinding; het computertijdperk biedt daartoe nieuwe mogelijkheden;
• Vriendschap roep je niet uit (zoals Friends @ Facebook), maar is een vrucht van een verleden, en blijkt ook uit het verleden;
• Facebook en Twitter zorgen voor een nieuw soort alomtegenwoordigheid;
• Twitter als podium, als beerput, als publiek domein, creëert een nieuw sociaal leven, in een gemeenschap waaraan je je verbindt;
• De vrijblijvendheid in de tegenwoordige overkill aan verbindingen leidt tot ontbinding;
• Waarlijke verbinding zit van binnen;
• We blijven zoeken naar het religieuze;
• Religie betekent 'verbinden', opnieuw verbinden, opnieuw gewetensvol zorgvuldig beschouwen;
• Er is verbinding tussen het alledaagse (de koetjes & de kalfjes) en het religieuze.

Gedurende het gehele ochtendprogramma van Sytze Ypma is ook zijn echtgenote Anneke Meiners aanwezig als permanente Nijkleaster-twitteraar. Nijkleaster heeft al 275 volgers op Twitter, en zo langzamerhand komen vandaag de eerste reacties op Annekes tweets via Twitter binnen.

Gezamenlijke Kleasterkuier: Stilte > Besinning >  Ferbining
Om 11.45 uur komen beide groepen buiten bij de Sint-Radboudkerk bijeen, voor een begeleide Kleasterkuier buiten de bebouwde kom van Jorwert. Hinne Wagenaar legt uit wat we gaan doen.
- Het eerste deel van de Kleasterkuier lopen we in stilte.
- Het tweede deel van de Kleasterkuier lopen we ook in stilte, maar gaan we ons in gedachten wandelend bezinnen op een bijbeltekst over de Emmaüsgangers.
- En tenslotte gaan we in het derde en laatste deel van de Kleasterkuier wandelend met elkaar in tweetallen of in drietallen in gesprek over onze verbinding met de vanmorgen gelezen bijbeltekst.
Zo wandelen we Jorwert uit, laten we Jorwert steeds verder achter ons en komen we met een ruime boog wandelend door het veld na ruim een uur weer terug bij de kerk en de kroeg in Jorwert.

Van de kerk naar de kroeg
Van de kerk wandelen we naar de kroeg, naar het 'Wapen van Baarderadeel', waar we gezamenlijk als groepen lunchen. Nijkleaster gaat uit van een combinatie van klooster, kerk en kroeg. Mensen verbinden zich in klooster, kerk en kroeg. Het is gezellig in de Jorwerter kroeg. De deelnemers van de twee verschillende groepen zitten gemixt aan tafels, gezellig pratend, onderwijl genietend van een goede lunch.

Het diepste in onszelf is God
Na de lunch gaan beide groepen weer voor het middagprogramma uiteen. In onze kloostergroep gaan we verder met het onderwerp Verbinding. We maken nader kennis met mystieke gidsen, zoals Augustinus (4e/5e eeuw), Meister Eckhart (13e/14ee eeuw) en Etty Hillesum (20e eeuw). We lezen en spreken over een dagboektekst van de in 1943 in Auschwitz gestorven Hillesum. Voor Etty Hillesum waren niet haar omstandigheden (in het concentratiekamp) doorslaggevend, maar wel haar innerlijk, als verbinding met God.
We sluiten het middagprogramma af met een meditatie rondom het Jezusgebed.

Afsluitende viering
Om 15.30 uur komen beide groepen weer bijeen in het koor van de Sint-Radboudkerk van Jorwert. Hier vieren we gezamenlijk - onder liturgische begeleiding van Hinne Wagenaar en onder muzikale begeleiding van Hindrik van der Meer - onze verbinding met elkaar, met God, met de Vader en met de Heilige Geest.
Hinne & Sietske sluiten daarna deze Kleasterdei af en daarna groeten wij elkaar allen met een hartelijke handdruk en vriendelijke woorden van dank en groet.

Dit is het einde, van een heel bijzondere dag in Nijkleaster.