zondag 24 juni 2012

Jubileumconcert 50 jaar VU-orkest 1962-2012

Zaterdag 23 juni 2012
Verteller Toon Tellegen en dirigent Daan Admiraal met het VU-orkest















50 jaar VU-orkest
Als blijk van waardering voor het werk dat we als Regiocomitéleden verrichten voor de VU-vereniging en voor VU-connected zijn alle regiocomitéleden door het Bestuur van de Vereniging en de directeur van VU-connected uitgenodigd voor het Zomerconcert van het VU-orkest in het Concertgebouw te Amsterdam. Durkje en ik representeren vanavond het Regiocomité Fryslân van de Vereniging, waarvan de Vrije Universiteit, het VU-medisch centrum en de Christelijke Hogeschool Windesheim uitgaan. Het VU-orkest is het 120 leden tellende studentenorkest van de Vrije Universiteit, onder leiding van dirigent Daan Admiraal. We vieren vanavond in het Amsterdamse Concertgebouw ook het 50-jarig bestaan van dit universiteitsorkest, één van de grootste, beste en meest baanbrekende - uitdagend & vernieuwend - amateur-symfonieorkesten van Nederland. Dit jubileumconcert wordt vijfmaal uitgevoerd, te weten driemaal in juni 2012 in Amsterdam en tweemaal in juli 2012 in Moskou en in Sint-Petersburg in Rusland.

Jubileumprogramma
Vanavond worden we vanaf 19.00 uur ontvangen in één van de bijzalen van het Amsterdamse Concertgebouw. Enkele blijken van waardering in korte toespraken, een hapje en een drankje vullen het eerste uur van ons avondprogramma. Vanaf 20.15 uur vangt het muzikale programma aan. Op het programma staan vanavond de volgende vier muziekstukken:
  1. 'The Chairman Dances', een 'foxtrot for orchestra' uit de opera 'Nixon in China', van John Adams;
  2. 'Tussen Pavlovsk en Oostvoorne', een bijzondere opdrachtcompositie van Corrie van Binsbergen, met Toon Tellegen als verteller;
  3. 'An American in Paris' van George Gershwin;
  4. 'Symfonie no. 10 van Dmitri Sjostakovitsj.
The Chairman dances
In dit muziekstuk (1985) laat componist John Adams de voormalige Chinese partijleider (Chairman) Mao Tse-toeng dansen in zijn foxtrot, die een voorstudie is voor zijn opera 'Nixon in China'. Dit stuk kent ook de kenmerken van de zogenoemde 'minimal music', met bijvoorbeeld een constante puls - staccato gespeeld - en langdurige herhalingen van kleine muzikale figuurtjes, daarmee ook wel 'repetitive music' genoemd. Dit muziekstuk kent een expressief middendeel en eindigt met piano en slagwerk, waarbij een dansdreuntje op piano langzaam verdwijnt en het slagwerk overblijft en ook dat tenslotte langzaam met een zogenoemde 'fade out' verstilt.........

Tussen Pavlovsk en Oostvoorne
Dit muziekstuk (2012) van componiste Corrie van Binsbergen is geïnspireerd op en verweven met de teksten van schrijver Toon Tellegen, die vertelt over zijn Russische grootvader, over zijn familie, over eigenaardige gebruiken en over levenswijsheden.Twee verhalen van Tellegen zijn verwerkt in deze combinatie van verhaal en muziek. Het eerste verhaal 'De Atlas' begint met klezemeriaanse trekken: Tsaristisch, opjagend en sprookjesachtig. Het tweede verhaal 'De trein naar Pavlovsk en Oostvoorne' begint ijl en kinderlijk, waarna het onvoorspelbaar en onheilspellend verder gaat met herinneringen zoals die zijn beschreven in dit verhaal van Toon Tellegen. Toon leest voor uit zijn verhalen, daarbij naadloos ondersteund door de compositie van Corrie van Binsbergen. Na afloop nemen Toon Tellegen, Daan Admiraal en het orkest dankbaar het welverdiende applaus in ontvangst. En dan komt componiste Corrie van Binsbergen vanuit de zaal ook op het podium, waarna het applaus nogmaals en aanhoudend aanzwelt. Hulde dus voor deze eigentijdse gelegenheidscompositie!

An American in Paris
In dit muziekstuk (1928) van componist George Gershwin toeteren de taxi's en tikken de schoenhakjes van Parisiennes. In het stuk hoor je duidelijk de 'taxi horns', die Gershwin in zijn compositie verwerkte. Het eerste en het laatste van de vier compositiedelen zijn in Franse stijl gecomponeerd om Parijs te typeren. De tussenliggende twee delen zijn in een jazzy stijl geschreven om 'the voice of the American soul' weer te geven.

Symfonie no. 10
In dit muziekstuk (1953) schallen de initialen DSCH van componist Dmitri Sjostakovitsj.Velen beschouwen deze symfonie als de beste van Sjostakovitsj. Het eerste deel begint met een onafwendbaar drama, eerst hoogst persoonlijk, naar binnen gekeerd, somberend en berustend en later eenzaam en verlaten. Het derde thema volgt in een nieuw tempo, een treurig walsje, door de strijkers knekelig gespeeld. Het tweede deel van ruim vier minuten is demonisch, een 'essay' in duivelse orkestrale razernij. Het derde deel begint met het karakter van een vitale folkloristische dans. Hierin horen we ook het autobiografische DSCH-thema van de componist, dat ook in het vierde deel weer terugkomt. Het laatste, vierde deel begint somber en schrijnend, gevolgd door een lange en bonte parade van muzikale karakters (deuntjes). Na een herhaling van de eerste fragmenten uit het vierde deel wordt dan afgesloten met een aanstekelijke uitbundigheid.

Theatraal slot
En als dan de violen, cello, contrabas, de fluit, hobo, klarinet, fagot, saxofoon, hoorn, trompet, trombone, tuba en het slagwerk, de harp en de toetsen zwijgen, volgt een welverdiend ovationeel applaus. Dirigent Daan Admiraal maakt - zoals we dat van Daan gewend zijn - van deze staande ovatie een theatrale presentatie, opgezweept door het uitbundige publiek en de op het orkestpodiumvloer stampende orkestleden. Na een minutenlang bravo, hulde en applaus ebt het volume van het handenklappen weg als Daan Admiraal boven het orkestpodium in de wandelgang van het Amsterdamse concertgebouw verdwijnt. Voldaan verlaten de gasten de concertzaal, onderwijl hier en daar napratend met orkestleden die nog genieten van de waardering voor hun performance. Durkje en ik verlaten de parkeergarage onder het Amsterdamse Museumplein even na 23.00 uur om in en door de stilte en het duister van de kop van Noord-Holland, de Afsluitdijk en Noordwest-Fryslân in onze auto weer huiswaarts te keren. Tegen 1.00 uur rijden we voldaan Stiens binnen, nog nagenietend van dit mooie jubileumconcert van dit bijzondere studentenorkest van de VU. Wat is het prachtig dat meer dan 100 VU-studenten naast hun studie ook hun muzikale kwaliteiten in zo'n spectaculaire setting verder kunnen ontwikkelen.

Geen opmerkingen: