maandag 25 april 2011

Landelijke Herdenking Tsjernobyl 25 jaar later

Stille Zaterdag 23 april 2011

Om 8.00 uur arriveren Durkje en ik in het nieuwe Gebouw X van de Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle. We zijn hier vandaag met het oog op de landelijke herdenkingsdag ter gelegenheid van het feit dat het aanstaande dinsdag 25 jaar geleden is dat we werden geconfronteerd met de kernramp in het Oekraïense Tsjernobyl. Eerst bezoeken we hier de bijzondere Duitse expositie van IBB Dortmund: '24 Jahre nach Tschernobyl - Mensche - Orte - Solidarität'. De 200 deelnemers van deze herdenkingsdag arriveren tussen 8.30-9.30 uur. De herdenkingsactiviteiten vinden plaats in het hoofdgebouw van Windesheim. Organisatoren van deze landelijke herdenking zijn: de Stichting Rusland Kinderhulp (SRK), het Landelijk Platform Hulp aan Tsjernobyl-kinderen (LPHT) en de twee organisaties die ik representeer: VUconnected en het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG).

SRK-voorzitter Klaas Koops opent de plenaire zitting in het auditorium en geeft dan de leiding over aan dagvoorzitter Esmé Wiegman (Christenunie-lid van de Tweede Kamer). Daarna volgen eerst de groetwoorden van Elena Gritsenko (ambassadeur van Wit-Rusland) en Ilya Kvas (plaatsvervanger van de ambassadeur van Oekraïne). De ambassadeur van Wit-Rusland spreekt over de tragiek van de kernramp, die zoveel levens jarenlang heeft veranderd, en ze spreekt haar dank uit voor alle geboden humanitaire hulp, met name ook de hulp van al die Nederlandse gastouders, die de Witrussische kinderen hier in Nederland behandelden alsof het hun eigen kinderen waren. Ilya Kvas vertelt namens de ambassadeur van Oekraïne dat zijn land nog steeds werkt aan de afwikkelingvan de vele projecten die voorvloeien uit de kernramp van 25 jaar geleden en ook Kvas spreekt zijn dank uit voor de door ons geboden humanitaire hulp.


Dan volgt keynote speaker professor dr. Lucas Meijs (hoogleraar Vrijwilligerswerk aan de Erasmus Universiteit Rotterdam) met zijn toespraak genaamd: 'Vrijwilligerswerk en civil society'. Meijs spreekt over de karakteristieken en de kracht van het Nederlandse vrijwilligerswerk en geeft daarbij allerlei tips voor aanpassing, doorgroei en verbetering van vrijwilligerswerk in de Nederlandse samenleving. In het tweede halfuur gaat hij in gesprek met de aanwezigen aan de hand van de vele vragen die hem door de deelnemers in de zaal worden gesteld. Meijs adviseert ons om regelmatig de vraag te stellen of we als vrijwilligersorganisatie nog wel de goede dingen doen en of we nog wel gelukkig zijn met wat en hoe we dat doen. 'Blijf niet hangen in de traditie van je vrijwilligersorganisatie', is één van zijn boodschappen vandaag.


Na deze lezing volgt een Paneldiscussie met de volgende vier panelleden: Pieter Omzigt (CDA-2e Kamerlid en lid van de Raad van Europa), Johan van Dongen (LPHT-voorzitter), Geert Metselaar (SRK-bestuursadviseur) en Franka Hummels (schrijfster en journalist). Daarna worden vier korte presentaties verzorgd door achtereenvolgens: Heinze Tolsma (één van de initiatoren van de hulp aan Wit-Rusland), Henk Kerssies (over agrarische projecten in Wit-Rusland), Ria Schraverus (oprichter van de Stichting Weeshuizen Belarus) en Ton de Mei (over het humanitaire werk van Stichting Spoetnik in Oekraïne). Na afloop biedt auteur José Hennekam de door hem met Renata Oosterveen geschreven roman "Pjotrs Borsjt" aan. Daarna komt Tania Makarewich op het podium. Ze is een jonge Witrussiche vrouw, die vertelt over haar persoonlijke ervaringen tijdens haar kinder- en jeugdjaren, opgroeiend en wonen in het door de kernramp besmette gebied.


Vervolgens introduceer ik Anatoly Greben en zijn tolk Inna Karpowich. Anatoly Greben is in Wit-Rusland verantwoordelijk voor bijbelverspreidingsprojecten in de door Tsjernobyl getroffen gebieden in voornamelijk het zuiden van Wit-Rusland. Het NBG lanceert vandaag samen met SRK een hulpverleningsproject, genaamd 'Echo voor Tsjernobyl'. Dit project beoogt het mogelijk te maken en te houden dat het bijbelverpreidingswerk van en door het Witrussische bijbelgenootschap verder en duurzaam kan worden uitgebouwd.


In de lunchpauze kunnen de gasten kennis nemen van de ruim 20 informatiestands in de centrale hal en we bieden de gelegenheid voor 'Meet and Greet' met het ambassadepersoneel en met de andere 40 Witrussische gasten die deze bijeenkomst bijwonen. Ook kunnen de deelnemers hun "Wens van Zwolle" formuleren en indienen en tussen de bedrijven door kan worden geluncht. Ontmoeting en goede gesprekken staan hier centraal en daar wordt ook volop gebruik van gemaakt.


Het middaggedeelte begint met twee presentaties. De eerste is van Franka Hummels. Ze is de schrijfster van het onlangs gepubliceerde boek 'De Generatorgeneratie', het resultaat van interviews die ze hield onder de kinderen van het kernrampjaar 1986, die nu volwassen zijn geworden. Franka durft gerust te stellen dat de Nederlandse kinderopvangprogramma's voor Witrussische gastkinderen in Nederland voor deze kinderen van onschatbare waarde zijn. Eén van de geïnterviewden vertelde haar nota bene: 'Ik heb alles aan Tsjernobyl te danken'. Dat klinkt wrang, maar zo wordt het dus door deze kinderen wel ervaren.
Tweede spreker is Vladimir Kleiner, twintig jaar lang directeur van een Witrussisch kindertehuis in de regio (oblast) Gomel geweest. Hij vraagt ons vooral niet weg te gaan uit Wit-Rusland, want de Witrussische kinderen- vooral de zieke - hebben onze hulp nog nodig. Hij geeft aan dat de kinderen die in Nederland enkele weken te gast zijn, goed om zich heen kijken en op grond daarvan een eigen levensstijl bepalen en met hun Nederlandse ervaring bewuste keuzes voor hun eigen leven maken.


Voordat dagvoorzitter Esmé Wiegman het middagprogramma afsluit, volgt nog een reflectie door Geert Metselaar en Johan van Dongen op de vandaag ingediende "Wensen van Zwolle', een samenvatting van de toekomstwensen en -dromen van de deelnemers. Tot slot reageert de Witrussische ambassadeur Elena Gritsenko op deze wensen, dromen en reflecties. Gritsenko geeft aan dat haar nog zo jonge land onderweg is naar democratie en ze uit haar waardering voor de productieve en constructieve woorden die hierover vandaag ook zijn uitgesproken. Ze roept ons op vooral door te gaan met onze humanitaire hulpprogramma's en dat zij van harte bereid is om ons daarbij te faciliteren waar dat gewenst en noodzakelijk is. Een mooie afsluiting van "De Wens van Zwolle'.


Dan gaat de deur van het auditorium open en komt een grote groep Witrussische kinderen binnen. Zij verblijven momenteel enkele weken in Hollandscheveld en komen ons hier in de zaal met drie Witrussische liederen toezingen, afsluitend met het in het Russisch gezongen lied: 'Lees je Bijbel, bid elke dag, ... dat je groeien mag'. LPHT-voorzitter Johan van Dongen spreekt de afsluitende woorden uit en de bijeenkomst wordt afgesloten met het in het Russisch uitgesproken gebed 'Onze Vader'. Daarna nemen velen van de geboden gelegenheid gebruik om nog lang na te blijven voor een meer informele ontmoeting met alle aanwezigen. Met grote dank voor ieders inzet en belangstelling mogen we terugzien op een buitengewoon interessante en geslaagde herdenkingsdag.

Geen opmerkingen: